Việt Nam đấu thầu vàng miếng: Xóa bỏ độc quyền mới giải quyết được vấn đề?

Việc huy động vàng nhàn rỗi trong nhân dân được xem là một vấn đề không dễ dàng dù giới chức Việt Nam đã đề cập trong nhiều năm qua.

Cho đến nay không có con số chính thức về lượng vàng tích trữ trong dân, ngoại trừ con số 400 tấn vàng đã được nhắc đến từ hồi năm 2012.

Tiến sĩ Công Phạm cho rằng trong trường hợp lượng vàng dự trữ đáng kể cũng như một tỷ lệ cao dân Việt quan tâm tới đầu tư vàng hoặc một phần vàng sở hữu, thì viêc huy động vàng “là một chủ trương đúng đắn” nhằm duy trì ổn định dự trữ ngoại hối quốc gia và thị trường vàng.

Tuy nhiên, hiện nay niềm tin của người dân vào hệ thống ngân hàng rõ ràng bị ảnh hưởng xấu bởi những vụ án gần đây liên quan tới ngân hàng và thị trường chứng khoán như đại án Vạn Thịnh Phát, vụ án lừa đảo trái phiếu tại công ty Tân Hoàng Minh, vụ Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết cùng đồng phạm bị cáo buộc lừa đảo và thao túng thị trường chứng khoán, chiếm đoạt hơn 4.300 tỷ đồng.

Do đó, Tiến sĩ Công Phạm đánh giá việc cải tổ nhằm làm cho hệ thống ngân hàng và thị trường chứng khoán trở nên hiệu quả và minh bạch hơn là bước quan trọng đầu tiên để phục hồi niềm tin trong dân chúng.

Ông đề ra các biện pháp quản lý thị trường vàng dựa trên thực tế các nước đã áp dụng chính sách huy động vàng nhàn rỗi trong dân như Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, và Trung Quốc.

Tiến sĩ Công Phạm đề xuất như sau:

“Thứ nhất, một bộ phận lớn người dân có quan tâm và có nhu cầu đối với các sản phẩm đầu tư dựa trên vàng mang lại lợi tức (Gold-based interest-bearing products). Một ví dụ đơn giản và phổ biến là tài khoản tiết kiệm các khách hàng có thể chuyển vàng vào và được rút ra vàng hoặc tiền mặt ra khi cần. Trong trường hợp Ấn Độ, điều tra cho thấy đa số khách hàng ưu tiên lựa chọn tài khoản tiết kiệm vàng trung hạn. Có thể thực hiện điều tra sở thích người Việt liên quan tới sở hữu vàng, đầu tư vàng…. Trên cơ sở kết quả điều tra thu được, các ngân hàng có thể đưa ra các sản phẩm đáp ứng sở thích, nhu cầu của họ.”

“Thứ hai, cần xây dựng hạ tầng cho thị trường vàng. Hạ tầng bao gồm các công ty kiểm định và cấp chứng chỉ chất lượng vàng nhàn rỗi mà người dân quyết định sử dụng để đầu tư, nhà máy sản xuất vàng lá chuẩn hóa, sở giao dịch vàng cho vàng tái chế và vàng nhập khẩu…”

“Thứ ba, Ngân hàng Nhà nước có thể coi vàng sẽ là một phần của dự trữ quốc gia bên cạnh các ngoại hối như USD, euro, yen Nhật. Trong trường hợp Trung Quốc, ngoài ngân hàng nhà nước, nước này còn cho phép các ngân hàng sử dụng vàng làm một phần của dự trữ. Khi đó thì các ngân hàng sẽ có động cơ đưa ra các sản phẩm phù hợp để huy động vàng trong dân chúng.”

“Thứ tư, ngân hàng nhà nước có thể phát hành đồng tiền vàng quốc gia.”

Ông đánh giá các biện pháp hay chính sách thu hút vàng nhàn rỗi được Việt Nam thực hiện đúng và có hiệu quả sẽ giúp giảm chênh lệch giá vàng nội địa và giá vàng quốc tế, và giúp cho Việt Nam giảm quan ngại của Mỹ cũng như làm yếu đi lập luận của một bộ phận chính giới Mỹ liên quan tới thao túng tiền tệ.